Trong thế giới kết nối mạng, mỗi thiết bị — từ chiếc điện thoại, laptop cho đến camera an ninh — đều có “dấu vân tay” riêng giúp router nhận diện nó.
Dấu vân tay đó chính là địa chỉ MAC.
Vậy địa chỉ MAC là gì, tại sao lại quan trọng, và làm sao để xem được? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
🔍 Địa chỉ MAC là gì?
MAC là viết tắt của Media Access Control — tạm dịch là “Kiểm soát truy cập tầng liên kết dữ liệu”.
Nói một cách dễ hiểu, địa chỉ MAC (MAC Address) là một mã định danh duy nhất được gán cho card mạng (Network Interface) của mỗi thiết bị kết nối mạng.
📘 Mỗi thiết bị có thể có một hoặc nhiều card mạng — ví dụ: Wi-Fi, Ethernet, hoặc Bluetooth — và mỗi card mạng đều có địa chỉ MAC riêng.
Giống như biển số xe giúp phân biệt các phương tiện, địa chỉ MAC giúp mạng nội bộ nhận diện từng thiết bị để giao tiếp đúng đích.
🔢 Cấu trúc của địa chỉ MAC
Một địa chỉ MAC gồm 12 ký tự (6 cặp hex), chia thành hai phần chính:
00:1A:2B:3C:4D:5E
| Phần | Ý nghĩa |
|---|---|
| 3 cặp đầu (00:1A:2B) | Mã của hãng sản xuất (ví dụ Intel, TP-Link, Atomtech, Ezviz…) |
| 3 cặp sau (3C:4D:5E) | Số định danh duy nhất cho từng thiết bị do hãng cấp |
Mỗi tổ hợp là duy nhất toàn cầu, vì vậy sẽ không có hai thiết bị vật lý nào trùng MAC (trừ khi bị giả lập thủ công).
⚙️ Vai trò của địa chỉ MAC trong mạng
Router và switch sử dụng địa chỉ MAC để:
- Phân biệt thiết bị trong cùng mạng nội bộ (LAN hoặc Wi-Fi)
- Truyền dữ liệu chính xác đến đúng thiết bị đích
- Cấp IP động hoặc gán IP tĩnh dựa trên MAC
- Lọc, giới hạn, hoặc ưu tiên thiết bị (ví dụ: kiểm soát truy cập Wi-Fi)
🔸 Ví dụ thực tế:
Giả sử camera Wi-Fi của bạn có MAC là 20:47:DA:9F:8B:1C.
Khi bạn đặt IP tĩnh trong modem (ví dụ 192.168.1.88 cho MAC đó), camera luôn giữ nguyên IP này mỗi lần khởi động lại — giúp đường dẫn RTSP ổn định.
🧩 Địa chỉ MAC nằm ở tầng nào trong mô hình mạng?
Trong mô hình OSI (Open Systems Interconnection) gồm 7 tầng, MAC hoạt động ở tầng thứ 2 — Data Link Layer (liên kết dữ liệu).
| Tầng | Tên | Chức năng |
|---|---|---|
| 7️⃣ | Application | Giao diện người dùng (app, web…) |
| 6️⃣ | Presentation | Mã hóa, giải mã |
| 5️⃣ | Session | Quản lý phiên làm việc |
| 4️⃣ | Transport | Truyền dữ liệu (TCP/UDP) |
| 3️⃣ | Network | Địa chỉ IP, định tuyến |
| 🟢 **2️⃣ | Data Link** | Xác định thiết bị bằng địa chỉ MAC |
| 1️⃣ | Physical | Cáp, sóng, tín hiệu vật lý |
👉 Khi bạn gửi dữ liệu trong mạng nội bộ, router sẽ dùng địa chỉ MAC để gửi đúng gói tin đến thiết bị đích.
Khi dữ liệu đi ra Internet, router chuyển sang sử dụng địa chỉ IP để định tuyến.
📱 Cách xem địa chỉ MAC của thiết bị
💻 Trên máy tính (Windows)
- Mở Command Prompt
- Gõ:
ipconfig /all - Tìm dòng “Physical Address” — đó chính là địa chỉ MAC.
🍎 Trên macOS hoặc Linux
ifconfig
Hoặc vào System Preferences → Network → Advanced → Hardware để xem.
📱 Trên điện thoại
- Android: Cài đặt → Giới thiệu điện thoại → Trạng thái → Địa chỉ MAC Wi-Fi.
- iPhone: Cài đặt → Wi-Fi → nhấn vào mạng đang kết nối → xem dòng “Địa chỉ Wi-Fi”.
📸 Trên camera IP (như ATOM, Ezviz, Dahua…)
- Xem tem dán dưới đáy camera
- Hoặc vào ứng dụng quản lý camera → Thông tin thiết bị (Device Info).
🧠 Phân biệt địa chỉ MAC và địa chỉ IP
| Tiêu chí | MAC Address | IP Address |
|---|---|---|
| Cấp bởi | Nhà sản xuất phần cứng | Router / Nhà mạng |
| Duy nhất | Duy nhất toàn cầu | Có thể thay đổi |
| Dạng | 6 cặp ký tự hex (00:1A:2B…) | 4 nhóm số (192.168.1.1) hoặc IPv6 |
| Hoạt động ở tầng | Data Link (tầng 2) | Network (tầng 3) |
| Mục đích | Nhận diện thiết bị trong mạng nội bộ | Định tuyến dữ liệu trên Internet |
| Có thể đổi? | Rất khó, trừ khi giả lập | Dễ đổi (cấp IP mới, restart modem) |
➡️ Nói ngắn gọn:
MAC là “CMND” của thiết bị,
IP là “địa chỉ nhà” trên mạng.
🔒 Có thể thay đổi địa chỉ MAC không?
Câu trả lời là có thể, nhưng không khuyến khích:
Một số hệ điều hành cho phép “giả lập MAC (MAC spoofing)” — dùng để kiểm thử mạng hoặc tăng bảo mật.
Tuy nhiên, trong thực tế, bạn nên giữ nguyên MAC gốc để modem nhận diện chính xác thiết bị.
🧾 Kết luận
Địa chỉ MAC là nền tảng giúp mọi thiết bị trong mạng nội bộ nhận diện lẫn nhau và truyền dữ liệu chính xác.
Hiểu rõ về MAC giúp bạn:
- Dễ dàng cấu hình IP tĩnh cho camera, máy tính.
- Quản lý hoặc lọc thiết bị trong mạng.
- Giải quyết sự cố kết nối nhanh hơn.
📌 Mẹo nhỏ: Khi thiết lập các thiết bị như camera bạn nên ghi lại địa chỉ MAC để gán IP cố định — giúp luồng video RTSP luôn ổn định và dễ truy cập.
